Stemmingstoornissen

Iedereen heeft wel eens een rotdag. Daar is niets vreemds aan. Maar als je twee weken achter elkaar nergens zin in hebt, je de hele tijd somber bent, er steeds een knoop in je maag zit en je je overal aan ergert? Dan heb je mogelijk een depressie, een zogenaamde stemmingsstoornis. Over depressie hebben wij het op een afzonderlijke pagina.

Er zijn nog twee stemmingsstoornissen, namelijk de dysthyme stoornis en de bipolaire stoornis. 

1.Dysthyme stoornis

Als je een dysthyme stoornis hebt, dan heb je dezelfde klachten als iemand met een depressie. Alleen zijn de sombere gevoelens of ergernissen minder heftig. Deze klachten duren alleen wel langer, soms wel langer dan een jaar.  De omgeving vindt je vaak somber, zuur of humorloos. Dat kan leiden tot sociale en emotionele problemen. Zo kan je in een sociaal isolement terechtkomen en eenzaam worden.

2 Bipolaire stoornis

Iemand met een depressie ziet alles zwart. Iemand die bipolair is, ziet alles afwisselend zwart en wit. In de zwarte periodes wil en kan je niets, in de witte periodes kan en wil je juist álles. Deze stoornis werd vroeger ook wel manisch-depressief genoemd. Manisch zijn de witte periodes. Lastig aan bipolair zijn, is dat je stemmingen heel heftig schommelen. Je schiet van het ene uiterste naar het andere en je kunt nooit voorspellen hoe je je de volgende week zult voelen. De depressieve periodes hebben dezelfde kenmerken als die bij depressieve mensen. Als je manisch bent, dan ben je alles ‘te’.  Je denkt dat je alles aan kunt, doet soms onverantwoordelijke dingen, je raakt de werkelijkheid een beetje uit het oog. Je gaat bijvoorbeeld ineens heel veel spullen kopen die je niet kan betalen en niet nodig hebt, je zegt ineens je baan op, enz

Gedurende depressieve fasen die doorgaans minstens twee tot vier weken duren, heeft men veelal last van lusteloosheid, heeft men voor veel activiteiten geen interesse meer, ervaart men gevoelens van wanhoop en verwijt men zich van alles. Vaak slapen mensen met een depressie slecht of erg veel, en bewegen ze zich trager dan normaal. Verder is hun denkvermogen verminderd, hun geheugen verslechterd en kan men zich maar met moeite concentreren.

Gedurende de manische periodes voelt men zich juist uitgelaten of geprikkeld, soms zelfs zo ernstig dat werk, sociale activiteiten of relaties er schade door oplopen. Men slaapt minder, spreekt vaak snel, opgewonden en indringend, en wisselt vaak en gemakkelijk van onderwerp. Patiënten zijn meestal bijzonder overtuigd van het belang en de juistheid van hun eigen ideeën; door deze zelfoverschatting is er vaak verminderd inzicht in situaties en meer impulsief gedrag. Manische of hypomane mensen kunnen soms veel geld uitgeven, roekeloos autorijden of twijfelachtige zakelijke of seksuele relaties aangaan.

Zowel depressies als manieën kunnen naast de genoemde ook psychotische kenmerken hebben zoals wanen en hallucinaties.

Oorzaken
Er is niet één afzonderlijke oorzaak aan te wijzen voor een stemmingsstoornis. Er is meestal sprake van een combinatie van factoren.
Waarschijnlijk ligt een of ander defect in de hersenen, waardoor het evenwicht in de neurotransmitters die de zenuwsignalen overbrengen, verstoord is. Gezien de aandoening vaker voorkomt in bepaalde families, is er zeker sprake van een erfelijke factor. Daarnaast kunnen ook allerlei omgevingsfactoren meespelen, zoals een lichamelijke ziekte, geneesmiddelenmisbruik, alcohol en andere drugs, gebrek aan vaardigheden om met problemen om te gaan, ingrijpende gebeurtenissen in het leven, enz.

Behandeling
De bipolaire stoornis is ernstig. Het heeft vaak een chronisch verloop. Als iemand een bipolaire stoornis heeft, dan wordt behandeling altijd aangeraden. De stoornis kan niet genezen worden. Ook kan de aanleg voor deze stoornis niet weggenomen worden. Wel kunnen specifieke symptomen met medicatie en psychotherapie verminderen of zelfs verdwijnen en kan worden voorkomen dat iemand opnieuw een episode meemaakt.

1. Medicatie : Medicatie vormt een essentieel onderdeel van de behandeling. Er zijn medicijnen die de ernst en/of duur van een episode verminderen en medicijnen die voorkómen dat iemand opnieuw een manische en depressieve episode krijgt.
2. Psychologische interventies : Bipolaire stoornissen hebben een sterke neiging tot recidivering. Hoewel medicatie in de acute en onderhoudsfase de frequentie en de ernst van deze perioden kan beperken, is voor veel patiënten algehele stabilisatie niet realiseerbaar. Psychotherapie kan het risico van een nieuwe episode verder verkleinen door cognitieve therapie, aanpassing van de leefstijl en een vroegere detectie van stressfactoren en signalen van dreigend herval

TIPS voor jezelf :
 

- Doe iets om je somberheid te overwinnen. Of om er in elk geval voor te zorgen dat het niet erger wordt.

- Ga sporten.

- Krop je gevoelens niet op. Praten lucht op!

- Kies voor regelmaat in je leven. Ga op tijd naar bed, slaap genoeg, ontspan genoeg en op vaste momenten, eet op hetzelfde     tijdstip, sta elke dag op een vaste tijd.

- Maak bewuste keuzes. Daardoor voel je dat jij de touwtjes in handen hebt.

- Probeer niet steeds alles perfect te doen. Neem jezelf zoals je bent, dat is goed genoeg.

- Blijf contact houden met andere mensen. Zorg ervoor dat je je niet overal uit terugtrekt. Je hoeft je niet te schamen voor je somberheid, ook al denk je dat misschien.

- Doe ontspanningsoefeningen. Denk aan yoga of vraag je behandelaar welke ontspanningsoefeningen je kan doen. Door te ontspannen kun je beter stilstaan bij jezelf. Je kunt leren om je spieren te ontspannen en om rustiger te ademen en te denken.

- Doe leuke, ontspannende dingen. Je somberheid verdwijnt niet als je in bed blijft liggen of thuis op de bank hangt. Het maken van plannen voor leuke dingen kan helpen om het ook echt te gaan doen. Doe af en toe iets nieuws of ongewoons. Nieuwe ervaringen kunnen energie geven!

- Denk aan de dingen die goed gaan. Schrijf er elke dag drie voor jezelf op.